961- 1045’te Pakraduni Hanedanlığı döneminde Ermeni hükümdarlarının başkenti olan ve 11 ile 12. yüzyıla ait İslam mimarisi yapıtlarını da bünyesinde barındıran Ani Ören Yeri’ni havadan görüntülendi.
Gazete Habertürk’ten Ümran Avcı’nın haberine göre bölgedeki kazı çalışmalarında en son, Ani Katedrali çevresinde küf taşı üzerine işlenmiş aslan, kadın ve yılan figürlerinin yer aldığı Harpy figürü bulundu. 13. yüzyıl dönemine ait olduğu belirtilen eser konservasyonun ardından Kars Müze Müdürlüğü’nde ziyarete açıldı.
Eserle ilgili Habertürk’e bilgi veren kazı başkanı Prof. Dr. Fahriye Bayram, “Şahmeran diye anıldıysa da aslında ‘Harpy’ figürü… Harpy; kadın başlı, kuş vücutlu ve yılan kuyruklu mitolojik bir yaratıktır. Çok erken dönemlerden itibaren kullanılmaya başlanmıştır. Astrolojide tılsım olarak kullanılır. Batı’da da özellikle ölü ruhların hadese (yer altı kentine, ölüler dünyasına) götürülmesine eşlik eder. Son olarak şahmeran’la bütünleşiyor. Çok eski kültürlerden itibaren kullanılan bir motif bu. Eski Türklerde Umay Ana, Yunan’da Harpy motifi olarak adlandırılıyor. Kültürlere göre anlamı değişiyor. ‘Umay Ana’ Türk kültüründe ana tanrıçalardan birisi. Ama Harpy, batıya gidildiği zaman kapıp kaçanlar anlamında. Yani ölü ruhları cehenneme götüren bir figür olarak karşımıza çıkar. Yılan motifinden Harpy’ye dönüşmüş bir figür bu.”
Eserin 2015’te, katedralin kuzeydoğu köşesindeki alanda bulunduğu bilgisini veren Prof. Bayram “Yalnız bu parça, katedral ya da kazdığımız mekâna ait değildi. 1900’lerde, Ani’de kazı yapmış Rus bilimadamı Niko Mar, arazideki taşları toplamış ve oraya yığmış. Orada topluca başka eserler de çıkmıştı. Nereden getirdi, hangi yapıya ait bilemiyoruz” dedi.
(http://www.haberturk.com.tr)